Hội thảo quốc tế về giao thông điện: Hướng tới chuyển đổi công bằng và bình đẳng giới tại Việt Nam

27/09/2025 11:09

Ngày 26/9/2025, Trường Đại học Công nghệ GTVT (UTT) phối hợp với Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề “Giao thông điện là nhân tố thay đổi: Hướng tới chuyển đổi sang giao thông điện công bằng và bình đẳng giới tại Việt Nam”.

Dự chương trình, về phía khách mời có ông Nguyễn Hữu Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng; bà June Yeonju Jeong - Trưởng Bộ phận Giao thông bền vững, khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, UNEP; bà Nguyễn Thị Phương Hiền, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng; ông Đỗ Bá Quân - Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Công ty Cổ phần Dịch vụ vận tải số Trí Nam; PGS. TS. Dương Kim Anh - Phó Giám đốc Học viện Phụ Nữ Việt Nam.

Về phía Nhà trường có PGS.TS Vũ Ngọc Khiêm - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường; TS. Trần Hà Thanh - Phó Hiệu trưởng; đại diện lãnh đạo các đơn vị cùng đại diện các tổ chức quốc tế gồm Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Hội đồng Giao thông vận tải sạch quốc tế (ICCT), Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các Trường đại học, Học viện, doanh nghiệp; các thầy cô giáo, chuyên gia, và các nhà khoa học.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Vũ Ngọc Khiêm - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường cho biết, từ năm 2020 đến nay, Nhà trường đã phối hợp với Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) triển khai thành công ba dự án quan trọng về giao thông điện, tập trung vào nghiên cứu kỹ thuật, xây dựng kịch bản chuyển đổi, đề xuất giải pháp và khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy sử dụng phương tiện điện tại Việt Nam.

Trong giai đoạn 2020-2024, Nhà trường đã hợp tác với 46 đối tác quốc tế trong khuôn khổ Chương trình tài trợ của Ủy ban Châu Âu để thực hiện dự án “Tích hợp các giải pháp di chuyển bằng điện tại các đô thị trong bối cảnh Thỏa thuận Paris, các Mục tiêu phát triển bền vững và Chương trình Nghị sự đô thị mới”, với các hoạt động thí điểm và tư vấn chính sách liên quan đến mô hình xe điện chia sẻ kết nối chặng cuối phương tiện công cộng. Những kết quả nghiên cứu này đã trở thành nguồn tài liệu tham khảo giá trị cho việc xây dựng và đề xuất chính sách phát triển xe điện tại Việt Nam.

Năm 2025, Trường tiếp tục hợp tác với UNEP triển khai dự án “Giao thông điện là nhân tố thay đổi: Hướng tới chuyển đổi sang giao thông điện công bằng và bình đẳng giới tại Việt Nam”, hướng tới mục tiêu thúc đẩy các biện pháp lồng ghép giới, bảo đảm công bằng và tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong quá trình chuyển đổi sang giao thông điện.

PGS.TS Vũ Ngọc Khiêm - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường phát biểu khai mạc hội thảo

Thay mặt Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Hữu Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng đánh giá cao những nỗ lực nghiên cứu và hợp tác quốc tế của Trường Đại học Công nghệ GTVT trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Ông bày tỏ tin tưởng, dự án mới sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Ông Nguyễn Hữu Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng chia sẻ định hướng và thông điệp tại hội thảo

Bà June Yeonju Jeong - Cán bộ chương trình, Bộ phận Giao thông bền vững, khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) phát biểu tại hội thảo

Mở đầu hội thảo, bà June Yeonju Jeong - đại diện UNEP đã giới thiệu tổng quan về dự án hợp tác quốc tế “Giao thông điện là nhân tố thay đổi: Hướng tới chuyển đổi sang giao thông điện công bằng và bình đẳng giới”, do BMZ tài trợ và triển khai tại 6 quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bà nhấn mạnh rằng, giao thông điện không chỉ là giải pháp công nghệ giúp giảm phát thải và thúc đẩy phát triển bền vững, mà còn mở ra cơ hội xây dựng một hệ thống giao thông công bằng hơn về giới. Tuy nhiên, nếu quá trình chuyển đổi này không tính đến nhu cầu và những rào cản đặc thù của phụ nữ cũng như các nhóm yếu thế, nguy cơ bất bình đẳng sẽ tiếp tục gia tăng. Chính vì vậy, dự án lựa chọn cách tiếp cận chuyển đổi giới và giao thoa, tập trung vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu phân tách giới, phát triển bộ công cụ và các chương trình đào tạo nghề nhạy cảm giới, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực giao thông điện - từ người sử dụng, lực lượng lao động cho đến các sáng kiến khởi nghiệp.

Bà June Yeonju Jeong (UNEP) giới thiệu bức tranh tổng quan của dự án quốc tế: “Giao thông điện là nhân tố thay đổi: Hướng tới chuyển đổi sang giao thông điện công bằng và bình đẳng giới”

Với chia sẻ “Báo cáo cơ sở về giới và giao thông điện tại Việt Nam”, bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Nhóm Nghiên cứu Ứng phó với Biến đổi khí hậu, Trường Đại học Công nghệ GTVT, Chủ nhiệm dự án cho thấy phụ nữ là nhóm sở hữu chính phương tiện giao thông điện như xe đạp và xe máy điện, nhưng lại chiếm tỷ lệ khiêm tốn trong lực lượng lao động ngành giao thông vận tải. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự khác biệt giới trong hành vi đi lại, gánh nặng chăm sóc gia đình và những rào cản trong tiếp cận đào tạo, việc làm. Đồng thời, báo cáo nhấn mạnh còn nhiều khoảng trống dữ liệu về giới trong giao thông điện và đề xuất tăng cường thu thập thông tin phân tách theo giới. Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu kiến nghị lồng ghép đánh giá tác động giới vào các dự án, đồng thời mở rộng đào tạo và hỗ trợ khởi nghiệp cho phụ nữ trong lĩnh vực này.

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Nhóm Nghiên cứu Ứng phó với Biến đổi khí hậu, Trường Đại học Công nghệ GTVT, Chủ nhiệm dự án chia sẻ “Báo cáo cơ sở về giới và giao thông điện tại Việt Nam” tại hội thảo

Ở góc độ chính sách, PGS.TS Dương Kim Anh - Phó Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam đưa ra những khuyến nghị nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong giao thông điện, trong đó nhấn mạnh việc bắt buộc lồng ghép giới trong các chính sách và quy định về xe điện, tăng cường tích hợp vào chiến lược năng lượng xanh và giao thông, ban hành tiêu chuẩn quốc gia về pin, trạm sạc và an toàn, xây dựng lộ trình hạ tầng đồng bộ gắn với xử lý, tái chế pin, đồng thời đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức và nhấn mạnh lợi ích dành cho phụ nữ cũng như các nhóm dễ bị tổn thương.

PGS.TS Dương Kim Anh - Phó Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam đưa ra những khuyến nghị nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong giao thông điện

Bà Ngô Thị Thu Tình - Nhóm Nghiên cứu Ứng phó với Biến đổi khí hậu, Trường Đại học Công nghệ GTVT, chia sẻ các kết quả nổi bật từ các hoạt động thí điểm tại Việt Nam

Buổi chiều, hội thảo tập trung thảo luận về kết nối doanh nghiệp và lồng ghép giới trong đào tạo. Sinh viên UTT chia sẻ trải nghiệm thực tập tại các doanh nghiệp xe điện như Công ty Cổ phần dịch vụ vận tải số Trí Nam (TNGo), Tổng Công ty Vận tải Hà Nội (Transerco), Xí nghiệp xe buýt nhan Hà Nội, Công ty Cổ phần bến xe Hà Nội, … Các em đã vận dụng kiến thức chuyên ngành, tiếp cận hệ thống điều hành vận tải, trải nghiệm kỹ thuật sửa chữa, đồng thời rèn luyện kỹ năng mềm, xử lý tình huống và làm việc nhóm trong môi trường thực tế. Trải nghiệm này cũng giúp sinh viên nhận thấy vai trò quan trọng của phụ nữ trong lĩnh vực giao thông điện và những cơ hội nghề nghiệp mới.

Sinh viên UTT chia sẻ trải nghiệm thực tập tại các doanh nghiệp xe điện

Đại diện các doanh nghiệp khẳng định nhu cầu lớn về nguồn nhân lực mới trong lĩnh vực sản xuất, khai thác và dịch vụ. Nhiều ý kiến cho rằng, sự phối hợp ba bên giữa trường đại học - doanh nghiệp - tổ chức quốc tế sẽ tạo điều kiện cho các chương trình đào tạo “thực chiến”, đồng thời mở rộng cơ hội nghề nghiệp cho nữ sinh viên kỹ thuật.

Phiên thảo luận cuối cùng tập trung vào khả năng lồng ghép giới trong đào tạo và nghiên cứu. Đại diện các trường Đại học Giao thông Vận tải, Đại học Phenikaa, Học viện Phụ nữ Việt Nam cùng các cơ sở đào tạo khác chia sẻ kinh nghiệm tích hợp yếu tố giới vào học phần, phương pháp giảng dạy và chuẩn đầu ra, hướng tới xây dựng một chương trình đào tạo đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao, đa dạng và công bằng.

Hội thảo được đánh giá là bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang giao thông điện công bằng và bền vững tại Việt Nam. Sự kiện này thể hiện rõ sự gắn kết giữa đào tạo, nghiên cứu, doanh nghiệp và chính sách, góp phần đặt nền tảng cho một hệ sinh thái giao thông điện toàn diện và thân thiện với mọi đối tượng trong xã hội.